РГУ "Государственный национальный природный парк "Кокшетау"

Айыртау орманшылығы 1898 жылы құрылған, ол Көкшетау орманшылығының батыс бөлігінен бөлініп, Есіл өзенінің бойымен созылды. 1903 жылы одан Константинов орманшылығының атауымен оңтүстік бөлігі бөлінді. 1929 жылға қарай Айыртау орманшылығы алты саяжайдан тұрды: Сырымбет-түкті, Дубровная, Болотный, Хранов, Придорожный, Шок-Қарағай.

1929 жылы бірінші рет екінші разряд бойынша Айыртау орманшылығының орман орналастыру жұмыстары жүргізілді.

Орман шаруашылығы министрлігі ұйымдастырылғаннан кейін және оны жүргізуге жергілікті маңызы бар ормандар берілгеннен кейін Айыртау орманшылығы Айыртау орман шаруашылығы болып қайта құрылды. Оның құрамына жергілікті маңызы бар ормандар қосылып, Чалкар көлінің оңтүстік жағалауында орналасқан «Красная» орман саяжайының бөлігі берілді. 1954 жылға дейін орман шаруашылығы орман шаруашылығына бөлінбеген, ал 1954 жылы Көкшетау облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының №270 бұйрығымен, онда Дубровное, Сырымбет-түкті, Красное үш орман шаруашылығы ұйымдастырылған.

Филиал орман өсіру өндірісімен 1961 жылдан бері айналысады. 100 жылдан астам тарихы бар дендрологиялық парктің екпелеріне ғылыми бақылау жүргізіледі. Айыртау филиалының дендропаркі Сырымбет-Түкті орман шаруашылығы 55 орамының солтүстік-батыс бұрышында орналасқан. Шығыс жағынан паркке филиал кеңсесі орналасқан Айыртауское поселкесі қосылады. Дендропарк түрлі ағаш-бұта тұқымдарының терезелеріне енгізу арқылы табиғи текті қайың шоқ ағашының негізінде құрылды. Алғашқы отырғызулар 1904-1905 жылдары жүргізілді. Қазіргі уақытта паркте ағаш-бұта тұқымдарының 30-дан астам түрі өседі, оның ішінде: қарағай, шырша, балқарағай, қайың, көктерек, ұсақ жапырақты жөке, терек, татар үйеңкісі, өткір жапырақты үйеңкі, тал, шегіргүл, алма және басқа да түрлер, бір данада майқарағай өседі. Бұталар: сары акация, жұпаргүл, ырғай, таңқурай, қарақат қара және алтын, аюбадам, итмұрын және басқа да түрлер. Парктің оңтүстік-батыс төрттігінде 1962 -1965 жылдары отырғызылатын жеміс бақшасы және сол жылдары отырғызылатын жидектер (Таңқурай, Қарақат, егеуқұйрық) орналасқан. Парктің жалпы ауданы-28,9 га.

ҚР Үкіметінің 1999 жылғы 23 тамыздағы №1220 қаулысымен «Айыртау орман шаруашылығы» РМК «Көкшетау» МҰТП ММ құрамына кірді. Тиісінше Айыртау филиалының барлық аумағы ерекше қорғалатын орман аумақтарына, мемлекеттік орман қорының категорияларына – мемлекеттік табиғи парктердің ормандарына жатқызылған (ҚР Орман Кодексі, 2003ж.). Мемлекеттік ұлттық табиғи парк Айыртау филиалының резервтік аймағы бар жалпы алаңы 46234 га құрайды, ұлттық парк аумақтық түрде 4 аймаққа бөлінеді: қорық режимі аймағы — 4635 га, экологиялық тұрақтандыру аймағы-789 га, туристік және рекреациялық қызмет аймағы-854 га, шектеулі шаруашылық қызмет аймағы – 39956 га.

Қазіргі уақытта Айыртау филиалына 3 орман саяжайлары кіреді: Сырымбет боры-15 284га, Болотная-2 416га, Дубровная-3 926га.

«Көкшетау» МҰТП РММ Айыртау филиалы Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданының аумағында орналасқан. Филиал үш орманшылықтан тұрады: Сырымбеттүкті-14273 га. Ш. Уәлиханов — 16464 га., Сулы-15497 га.

Айыртау граниттік алқабы «Көкшетау» МҰТП аумағында геологиялық және геоморфологиялық нысандар тізімінде орналасқан. Гранит желінудің керемет нысандары бар бірегей көркем орындары бар. Демалыс үшін жақсы орын. Сырымбет шоқысының, Сырымбет боры мен Шоқан Уәлиханов шатқалының ең көркем жерлері болып табылады.

Филиалдағы деректер бойынша (11.02.2016 ж.№к-45-ЗТ мұрағаттық анықтама) филиал (орманшар) директорлары болды:

1. 1937 ж.- Турганов Молдахмет
2. 1940 ж. — Суслов А. Б.
3. 1953 ж. — Сбитнев Г. П.
4. 1954 –ж.- Нурмагамбетов Сагындык
5. 1977-2007ж.- Хамзин Кайрат Батталович
6. 2007-2010ж. -Калганбаев Серик Бопиевич
7. 2010-2013ж. -Алтаев Рахымбек Ибраимович
8. 2013-2017ж.- Климович Андрей Александрович
9. 2017 жыл – Аскаров Ардак Хайруллинович