"Көкшетау" мемлекеттік ұлттық табиғи паркі"

1. Маршрут жібі: Айыртау ауылы Визит-орталығы – Саумалкөл ауылы – Ботай мәдениеті – Саумалкөл ауылы – Айыртау ауылы Визит-орталығы
2. Қозғалыс жасау түрі бойынша – аралас
3. Қашықтығы: екі жаққа 156 км, аялдаманы ескере отырғанда уақыт ұзақтығы 5 сағат  00 мин.
4. Маршруттың қысқаша сипаттамасы:

Бағдар Айыртау филиалының аумағы арқылы өтеді. Топ Лобаново ауылында бизнес орталығында құрылады. Қозғалыс Саумалкөл ауылы арқылы жүзеге асырылады, онда Кириловка ауылына қысқа аялдама (міндетті емес) қарастырылған. Ботай археологиялық ескерткішінің қасында екі жолмен жүруге болады: ел жолы бойымен қысқа жолмен немесе Каменный Брод және Никольский Бурлук ауылдары арқылы асфальт жолмен.

 Иман-Бурлук өзенінің жағасындағы Айыртау филиалының аумағында энеолит дәуірінің ерекше ескерткіші – Ботай шатқалы бар. Ескерткіш 15 гектар аумақты алып жатыр. Ботай мәдениеті әлемде алғаш рет мұнда ежелгі адам үйірлегені белгілі. Бұл мәдениеттің өмір сүру ұзақтығы V-IVғғ. Б.з.д. Зерттеудің тарихи маңыздылығы Қазақстанның планетада жылқы өсірудің негізгі орталықтарының бірі болып табылады. Ботай – бұл Еуразияның ерте жылқы өсірушілерінің әлемдегі ерекше орны.

Ботай кентіндегі зерттеулер 1980 жылдан бастап профессор Зайберт В.Ф. жетекшілігімен Солтүстік Қазақстан университетінің ғылыми экспедициясы  МҰТП «Көкшетау» РММ  қатысуымен жүргізілді              
       Ботайдың археологиялық орны ЮНЕСКО-мен қорғалған. Ботай мәдениеті еуразияның далалық және орманды-дала белдеуінің ежелгі тарихының тамырлы проблемаларын дамыту үшін жаһандық маңызы бар екендігі белгілі.

5.Маршруттың сызбасы.

6.Шартты  белгілер